Giriş
Yenidoğan konvülziyonu, postnatal 0-28. günler arası bebeklerin nörolojik hastalıklarında en sık karşılaşılan klinik işarettir. Yenidoğan nöbetlerinin %80’i hayatın ilk 2 gününde ortaya çıkar. Yenidoğan döneminde görülen konvülziyonların genellikle ciddi hastalıklarla ilişkili olabilmesi ve spesifik tedavi gerekliliği, solunum-dolaşım bütünlüğünü bozabilmesi, kontrol altına alınamayan nöbetlerin ciddi beyin hasarı yaratarak uzun dönem prognozunu olumsuz etkilemesi tanı ve tedavinin acil olarak yapılmasını zorunlu kılar.
İçindekiler
Etyoloji
Yenidoğan konvülziyonlarında etyolojik tanı, klinik özellikler ve laboratuvar bulgularına dayanır. Etyolojik nedenlerin sıklığı nöbetlerin başlangıç zamanına ve bebeklerin gestasyonel yaşlarına göre değişiklik gösterir.
Hipoksik İskemik Ensefalopati (HİE)
Hipoksik iskemik ensefalopati, neonatal dönemde en sık akut nörolojik bozukluk ve nöbet nedeni olarak bilinen klinik durumdur. Günümüzde antenatal ve neonatal bakımdaki gelişmelere rağmen, belirgin intrapartum asfiksiyi takiben gelişen akut neonatal ensefalopati bu bebeklerde hala en önemli akut ve kronik morbidite ve mortalite nedeni olmaktadır.
İntrakraniyal Kanama
Yenidoğan konvülziyonlarının önemli bir nedenini oluşturur. Yapılan pek çok çalışmada intrakraniyal hemorajinin olguların %15-25’inde görüldüğü bildirilmiştir.
İntrakranial Enfeksiyonlar
Bakteriyel ya da bakteriyel olmayan intrakraniyal enfeksiyonlar, yenidoğan döneminde meydana gelen konvülziyonların %5-%10’undan sorumlu tutulmaktadır.
Serebrovasküler Bozukluklar
İleri görüntüleme yöntemleri ile gösterilebilmektedir. Konvülsiyon etkeni olarak %5-6 oranında saptanmıştır.
Gelişimsel Serebral Anomaliler
Klinik bulgular etkilenen alanın fonksiyonuna bağlı olarak değişkendir. Epilepsi, motor-mental gerilik ve fokal nörolojik sorunlar en önemli klinik bulgulardır.
Metabolik Bozukluklar
Bu genel kategori içerisinde özellikle glukoz ve serum elektrolit (sodyum, kalsiyum, magnezyum) bozuklukları yanında amino asit metabolizması bozuklukları sayılabilir.
Patofizyoloji
Yenidoğan konvülziyonları çocukluk çağının diğer konvülziyonlarından çok farklı bir semiyolojik yapı gösterir. Öte yandan prematüre bebeklerin nöbetlerinin semiyolojisi de term bebeklerden oldukça farklıdır.
Klinik Özellikler ve Prognoz
Yenidoğan nöbetlerinin sınıflandırılması:
- Subtle nöbetler
- Klonik nöbetler
- Tonik nöbetler
- Miyoklonik nöbetler
Laboratuvar Özellikleri
Yenidoğan konvülziyonlarının tanısı zor olmakla birlikte acil tedaviyi takiben etyolojiye yönelik tetkiklerin vakit kaybetmeden başlatılması gerekmektedir.
Ayırıcı Tanı
Yenidoğanın kendi dönemine ait bazı refleks, titreme, çekilme, sıçrama ve atetoz benzeri hareketleri sıklıkla konvülziyon ile karışabilmektedir.
Tedavi
Yenidoğan nöbetlerinde, öncelikler yeterli ventilasyon ve kan glukoz düzeyinin sağlanması, konvülziyonun acil ve etkin tedavi ile durdurulması, tekrarının önlenmesi sağlandıktan sonra altta yatan nedenin saptanması ve mümkünse ortadan kaldırılması tedavinin esasını oluşturur.
Tedavi Seçenekleri
- Glukoz
- Fenobarbital
- Fenitoin
- Benzodiazepinler
- Lidokain
- Paraldehit
- Valproik asit
- Kalsiyum ve magnezyum
- Piridoksin
Tedavi Süresi
Yenidoğan konvülziyonlarının tedavisi ile ilgili optimum süre belirlenememiş, bu konuda spesifik ilkeler oluşturulamamıştır. Akut tedavi sonrasında bebeğin nörolojik muayenesi, etyolojik nedenler ve EEG kayıtlarına göre karar verilmesi önerilmektedir.
